พุทโธโลยี กับ การพัฒนาจิตใจในยุคโลกาภิวัต
พุทโธโลยี มาจากคำภาษาบาลี ว่า พุทธะ + เทคโนโลยี
พุทธะ แปลว่า ผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน ผู้รู้ หมายถึงผู้ที่ฝึกฝนอบรมตนให้เป็นผู้รู้จักโลกตามที่เป็นจริง
ผู้ตื่น หมายถึง ผู้ตื่นจากความลุ่มหลงในกิเลส ผู้เบิกบาน หมายถึง ผู้ที่มีจิตผ่องใสไม่เศร้าหมองเพราะกิเลส
เทคโนโลยี หมายถึง วิทยาการที่เกี่ยวกับศิลปะในการนำเอาวิทยาศาสตร์ประยุกต์มาใช้ให้เกิดประโยชน์ในทางปฏิบัติและอุตสาหกรรม (พจนานุกรมฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน (2539 : 406)
พุทโธโลยี คือการใช้เทคโนโลยีและวิธีการทางวิทยาศาสตร์ มาเป็นเครื่องมือในการเผยแผ่องค์ความรู้ ความคิดที่สอนให้มนุษยชาติได้รู้จักโลกตามที่เป็นจริง เพื่อแก้ปัญหาความขัดแย้งที่เกิดจากความไม่เข้าใจโลก เป้าหมายสูงสุดคือนำสันติสุขมาสู่มวลมนุษยชาติ
โลกยุคโลกาภิวัต เป็นยุคที่วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเจริญรุ่งเรืองถึงขีดสุด ในขณะเดียวกันชาวโลกก็ต้องวิ่งตามกระแสลัทธิบริโภคนิยมอย่างไม่มีที่สิ้นสุด แต่ทรัพยากรต่างๆที่จะบริโภคนั้นมีอยู่อย่างจำกัด ดังนั้นเมื่อความต้องการบริโภคกับสิ่งที่จะใช้บริโภคนั้นไม่สมดุลกัน การแก่งแย่ง เบียดเบียนจึงปะทุขึ้นและได้กลายเป็นความขัดแย้งที่ลุกลามไปทั่วทุกมุมโลก
โลกยิ่งเจริญด้วยวัตถุมากเพียงไร ความต้องการมีอำนาจครอบงำผู้อื่นก็ยิ่งทวีความรุนแรงยิ่งขึ้น ยุทธวิธีในการต่อสู้ชิงไหวชิงพริบ เพื่อทำลายล้างฝ่ายตรงข้ามก็ยิ่งสลับซับซ้อนมากขึ้น เพราะมิใช่เพียงการจับอาวุธมาต่อสู้กันซึ่งๆหน้า การแย่งชิงดินแดน แย่งชิงมวลชน หรือแย่งชิงทรัพยากรเหมือนสมัยก่อน แต่ปัจจุบันเทคโนโลยีด้านการสื่อสารมวลชนได้เข้ามามีบทบาทสำคัญ ในการให้ความรู้ ความคิด และชี้นำให้คล้อยตามได้อย่างทรงประสิทธิภาพ และแผ่ขยายไปทั่วโลกได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งหากความรู้ ความคิด หรือการชี้นำนั้นเป็นไปอย่างถูกต้องตามทำนองคลองธรรม ย่อมสร้างความเฉลียวฉลาดทางภูมิปัญญา นำความเจริญรุ่งเรืองและสันติสุขให้แก่มนุษยชาติอย่างมหาศาล แต่ถ้าเมื่อใดการสื่อสารนั้นได้เผยแพร่ความรู้ไปในทางที่ผิด มีค่านิยมไปในทางรุนแรง แตกแยก ชิงดีชิงเด่น ย่อมจะนำความโง่เขลา ความพินาศย่อยยับมาสู่มนุษยชาติอย่างร้ายแรงเช่นกัน
อดีตกาลพระเจ้าอโศกมหาราช กษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ในชมพูทวีป ได้แผ่ขยายพระราชอำนาจของพระองค์ด้วยแสนยานุภาพของกองทัพอันเกรียงไกร พระองค์ประสบชัยชนะทุกครั้ง แต่เมื่อพระองค์ได้ทอดพระเนตรเห็นสมรภูมิที่เต็มไปด้วยเลือด ความเจ็บปวด และคราบน้ำตาของผู้คน พระองค์ได้ทรงตระหนักในพระทัยว่า ชัยชนะในครั้งนี้ ไม่ได้นำความยินดีปรีดามาให้มีแต่ความเศร้าหมอง สลดหดหู่พระทัยยิ่งนัก พระองค์ทรงฉุกคิดขึ้นมาว่า ความอยากเป็นใหญ่ มีความโลภ ความโกรธ ความหลง เป็นเหตุปัจจัยที่นำไปสู่การทำลายล้างชีวิตผู้อื่น นั่นแหละคือ ชัยชนะบนความพ่ายแพ้
นับแต่นั้นมา พระองค์ก็ทรงหันหลังให้กับสงคราม และเริ่มค้นหาสัจธรรม พระองค์ทรงค้นพบว่า พุทธธรรมที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงประทานแก่ชาวโลก มีหลักคำสอนให้มนุษยชาติเอาชนะจิตใจตนเองด้วยการลดละกิเลส และเมื่อความเห็นแก่ตัวลดลง ก็จะไปเพิ่มพูนเมตตาธรรมที่มีต่อเพื่อนมนุษย์ เมื่อประจักษ์แจ้งในความจริงดังกล่าวแล้ว พระองค์ทรงมีปิติยินดียิ่งนัก ได้ส่งสมณทูตนำกองทัพธรรมไปเผยแผ่ถึง 9 สาย ในประเทศต่างๆ อาทิ ประเทศไทย ศรีลังกา กรีก และดินแดนในตะวันออกกลาง
แม้รัฐบาลอังกฤษเองก็ต้องยอมรับสัจธรรมที่ว่า ไม่อาจแก้ไขปัญหาความขัดแย้งทางการเมืองในประเทศอิรักได้ด้วยการใช้กองกำลังทางทหารเข้าควบคุม ความสูญเสียที่ทั้ง 2 ฝ่ายได้รับ ทำให้อังกฤษต้องประกาศถอนกำลังกองทัพออกจากประเทศอิรักโดยสิ้นเชิง (ข่าวโลกยามเช้า ช่อง 3 วันที่ 9 พฤษภาคม 2552 รายงานจากสำนักข่าว cnn) น่าที่รัฐบาลของประเทศต่างๆ พึงจะตระหนักว่า ไม่อาจเอาชนะประชาชนได้ด้วยการใช้กำลังบังคับขู่เข็ญ แต่ต้องรู้ว่า ประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศเขาต้องการอะไร แล้วสนองตอบตามความต้องการนั้น นั่นคือชัยชนะของผู้ปกครองอย่างมั่นคงถาวร
ดังนั้น ในเมื่อวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เป็นเครื่องมือสำคัญในการติดต่อสื่อสารนำความรู้ ความคิดไปสู่ชาวโลกได้อย่างกว้างขวาง เราน่าจะได้นำพุทโธโลยีไปใช้ในการเผยแผ่พุทธธรรมให้สอดคล้องกับสถานการณ์ของโลกในยุคปัจจุบัน ว่าหลักพุทธธรรมช่วยโลกให้เกิดสันติภาพได้อย่างไร และต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่อง จริงจัง แผ่ขยายไปให้แพร่หลายและเป็นรูปธรรมยิ่งขึ้น อย่าทำแบบไฟไหม้ฟาง คือ พอถึงวันวิสาขบูชาก็ตื่นตัวกันทีนึง แล้วก็เงียบหายไป มิฉะนั้นจะไม่เกิดประโยชน์อะไรเลย หน้าที่หลักของสถาบันทางพระพุทธศาสนา และองค์การสหประชาชาติ คือใช้สื่อสารมวลชนทุกแขนง เป็นเครื่องมือในการเผยแผ่กองทัพธรรม สร้างกระแสให้ชาวโลกได้ตื่นตัว ที่จะศึกษาโลกและชีวิตตามที่เป็นจริง จึงจะได้ชื่อว่า เป็นองค์กรที่ตั้งขึ้นมาเพื่อทำหน้าที่แก้ไขปัญหาความขัดแย้งของโลกอย่างแท้จริง เพราะเมื่อใดมนุษย์เข้าใจโลกตามที่เป็นจริงแล้ว โลกย่อมมีธรรมคุ้มครองให้รอดปลอดภัย เมื่อนั้นสันติสุขย่อมเกิดแก่มวลมนุษยชาติ
พัชรา กอปรทศธรรม
9 พฤษภาคม 2552