บทบก 2 เลขานุการเจ้าคณะจังหวัด เป็นใคร ?
เลขานุการเจ้าคณะจังหวัด เป็นพระสงฆ์กลุ่มหนึ่ง ที่อยู่บริเวณศูนย์กลางการปกครองและการบริหารของคณะสงฆ์ไทยปัจจุบันนี้ ผู้ที่มีภาระหน้าที่รับผิดชอบงานคณะสงฆ์อย่างมากมายรอบด้านรอบตัว เป็นกลุ่มสงฆ์พิเศษที่เข้าและออกจากตำแหน่งนี้ได้โดยเอกสิทธิเฉพาะตัวของเจ้าคณะพระสังฆาธิการ เพราะหากเพียงแต่เป็นบุคคลที่เจ้าคณะท่านมองเห็นแล้วว่าน่าจะวางใจและไว้ใจได้อย่างสนิทเท่านั้นเองก็เข้าสู่ตำแหน่งนี้ได้พลันทันที เหตุผลนั้นส่วนหนึ่งก็เนื่องจากเจ้าคณะมักจะมีอาวุโสมาก ๆ ในวัยท้าย ๆชีวิตท่านก็มักเจ็บไข้ อาพาธด้วยความชราหรือโรคภัยเบียดเบียน ไม่ต่างจากผู้ชราภาพทั้งหลาย ในกาลเทศะเช่นนั้น ท่านได้พึ่งพิงอาศัยเลขานุการของท่าน และ หลายกรณี เลขานุการเจ้าคณะจังหวัด อาจจะต้องทำงานบางลักษณะหรือแทบทุกอย่างแทนเจ้าคณะ แม้กระทั่งการลงนามหรือลายเซนแทนได้บางเรื่องบางกรณีก็ปรากฎมีอยู่เสมอ ๆ ในวงการสงฆ์ โดยขึ้นอยู่กับความเชื่อถือไว้วางใจ ระหว่างเจ้าคณะกับเลขานุการของท่าน ซึ่งหากเป็นความสัมพันธ์ในทางบวก ก็จะเป็นความสัมพันธ์ที่ค่อนข้างแนบแน่น เพียงดังบิดากับบุตร เพียงดังคน ๆ เดียวกัน โดยเฉพาะความคิดอ่านจะคล้อยตามกันไป ๆเสมอ
การที่เลขานุการเจ้าคณะจังหวัดต้องเผชิญปัญหา ต้องขบคิดงานมากมายหลายหลากรอบด้านเช่นนี้ ทำให้ได้มีการประสบมากมายกว่ากลุ่มสงฆ์หมู่อื่น ๆ เลขานุการเจ้าคณะจังหวัดจึงจัดเป็นหมู่ในวงการคณะสงฆ์ที่มีความรอบรู้รอบด้าน มีประสบการณ์มาก จะรอบรู้หลักราชการโลกและธรรม รู้ศาสตร์สาขาต่าง ๆ รู้การสังคมหลายหลากชนิด โดยภาระหน้าที่ทำให้จำต้องเปิดกว้าง ต้องติดต่อประสานงานกลุ่มชนแทบทุกรูปแบบไม่ว่าบุรุษหรือสตรี ทำให้มีความคล่องตัว ทันโลกทันกาลสมัยและทั้งสามารถจะเข้าถึงสถานการณ์ได้ดีกว่าหมู่สงฆ์อื่น ๆ ทั้งสิ้น
เรื่องราวต่าง ๆ เกี่ยวกับวงการสงฆ์ไม่ว่าเรื่องขึ้นไปเบื้องบน ลงมาเบื้องล่าง ทุกระดับ ก็แทบกล่าวได้ว่ามีจุดศูนย์รวมอยู่ที่ระดับจังหวัด และนั่นก็หมายความว่าต้องผ่านมือเลขานุการเจ้าคณะจังหวัดทั้งสิ้น แม้ว่าในระดับจังหวัดเองจะมีบุคคลหมายเลข 2 คือรองเจ้าคณะจังหวัดก็ตาม แต่กระดาษทุกชิ้นก็ยังต้องมาผ่านมือเลขานุการเจ้าคณะจังหวัด แต่แม้กระนั้น เลขานุการเจ้าคณะจังหวัดส่วนมากที่สุดก็มิได้เป็น พระสังฆาธิการ ผลงานของพวกท่านเหล่านี้จึงออกมาในลักษณะปิดทองหลังพระเป็นส่วนมาก ซึ่งประเด็นนี้ เลขานุการเจ้าคณะจังหวัดจะเข้าใจซาบซึ้งกันเป็นอย่างดี นี่คือความหมายของเลขานุการเจ้าคณะระดับจังหวัด
ฉะนั้น เมื่อมีสถานการณ์ปัญหาใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกระทบกระเทือนโดยรวมต่อพระพุทธศาสนา จึงน่าจะขาดการรับรู้การพิจารณาการมีส่วนร่วมของกลุ่มสงฆ์กลุ่มนี้ไปเสียมิได้ บัดนี้ในสถานการณ์ปัจจุบันของโลกที่กระแสทุกชนิดไหลเทถึงกันหมด การปรับตัว การปรับองค์กร ในรูปรวม ในวงการสงฆ์ ดูคล้ายว่ามิได้มีการเอาใจใส่เลย เราอยากปรารภในหมู่กลุ่มเลขานุการเจ้าคณะระดับจังหวัดทั้งหลาย ในฐานะเป็นวงการบุคคลที่รอบรู้ทันสมัยและเป็นจุดศูนย์กลางทางการปกครองสงฆ์ว่า เมื่อสถานการณ์ที่เกิดขึ้นอันมีผลต่อส่วนรวมคือการพระพุทธศาสนาทั้งสิ้น กลุ่มเลขานุการเจ้าคณะจังหวัดนี้ ควรจักต้องคิดและทำอะไรเพื่อประโยชน์ส่วนรวมกันบ้าง ? ขณะนี้ คงมิใช่เวลาที่จะมัวนิ่งเฉยอยู่ต่อไป ? และนั่นก็หมายถึงว่า บิดรแห่งสงฆ์คือเจ้าคณะพระสังฆาธิการระดับจังหวัดทั่วไปด้วย ว่าจักมีข้อดำริในเรื่องของส่วนรวมนี้อย่างไรหรือไม่ ?