เจ้าชายหงส์ขาว

·       โดยจักร สุธาธรรม

 

 

 

 

                                                        

     

 

 

 

คืนวันหนึ่งพายุพัดจัดอื้ออึง ฝนกระหน่ำลงมาไม่หยุดหย่อน ทั้งฟ้าแลบฟ้าร้อง และฟ้าผ่า คะนองลั่นสนั่นไปทั้งคืน

              

เช้าตรู่ ณ บริเวณคฤหาสน์สีขาวชายเมือง ๆ หนึ่งไกลไปทางชายแดนไทย ต้นไม้ ในบริเวณบ้านอันกว้างใหญ่หลายร้อยไร่ ล้มระเนระนาดไปตาม ๆ กัน เด็กสาวอายุ 12 ขวบ หลานคนเดียวของยายผู้ชราภาพออกมาเดินสำรวจ ก็พบหงส์ขาวตัวหนึ่ง ถูกกิ่งไม้ทับอยู่ที่พื้นดิน จึงเข้าไปช่วย อุ้มเอาหงส์ขาวตัวงามนั้นไว้ เอาผ้าชุบน้ำเช็ดตามตัว ลูบขนขาวนั้นด้วยใจปรานี ไม่ช้าหงส์ขาวก็ฟื้นคืนชีวิต มันดิ้นให้หลุดไปจากอ้อมมือของเด็กสาว ๆ ออกอุทานออกมา

“หงส์ขาว เจ้าสวยสะอาด และสง่างามเหลือเกิน ปานเจ้าชายแห่งหมู่หงส์ เจ้ามาจากแห่งหนใดฉันไม่รู้ แต่บัดนี้ฉันเป็นเจ้าของ ๆ เจ้าแล้วนะ เพราะฉันเป็นผู้ช่วยชีวิตเจ้าให้ฟื้นคืนมา เจ้า จงอยู่กับฉันเถิด ฉัน จะเลี้ยง ดูแลเจ้าอย่างดี ไม่ให้อนาทรเลย ไปกับฉันเถิดนะเจ้าชายหงส์ขาว”

 

 

เด็กหญิงก็เอาหงส์ตัวนั้นเลี้ยงไว้ในกรงทอง เฝ้าดูแลปรนนิบัติราวกับว่าเป็นเพื่อนเล่น จนกระทั่งหงส์นั้นมีกำลังแข็งแรงเหมือนเดิม แต่มันขยับปีกบินไม่ได้ เพราะกรงทองนั้นแคบเกินไปสำหรับมัน ผู้เคยแต่ท่องเทียวไปในท้องฟ้ากว้างใหญ่

          “ ฉันอยากให้เจ้าพูดได้จังเลย” หญิงสาวพูดกับหงส์นั้น

“ฉันอยากฟังเรื่องราวของเธอ ฉันอยากรู้ว่าเธอมาจากไหน จะไปแห่งใด และเกิดอะไรขึ้นกับเธอในคืนที่มีพายุพัดแรงจัดนั้น”

 

 

แต่หงส์หารับรู้ไม่ ตราบกระทั่งคืนวันหนึ่ง คืนพระจันทร์เต็มดวง และเป็นวันธรรมสวนะ กลิ่นธูปควันเทียนที่คฤหาสน์นั้นฟุ้งกระจาย กลิ่นเครื่องอบเครื่องหอมเครื่องย้อมบูชาลอยออกมาจากห้องโถงที่บูชาพระมหาสมณะเจ้า บรมศาสดาแห่งพระพุทธศาสนา คือพระพุทธองค์ คืนนั้นพระจันทร์แจ่มกระจ่างกลางท้องฟ้า หญิงสาวได้ยินเสียงหงส์ร้องก้องกังวาล อยู่หลายครั้ง เพียงดังว่ามันร้องเรียกไปยังที่ไกล ถึงใครคนหนึ่ง ด้วยความตื่นเต้นประหลาดใจแกมความปิติยินดี

 

 

 

เด็กหญิงรีบออกไปที่กรงทอง

       “หงส์ขาว เสียงเจ้าหรือ ? เจ้าร้องเรียกฉัน หรือว่าเรียกใครกัน ล่ะ ?” เอ่ยด้วยคำหวาน

       “เจ้าอยากออกมาจากกรงทองฉันก็รู้ แต่ฉันกลัวว่าเจ้าจะบินหนีไปจากฉันน่ะซี”

       

 

 

บัดนั้นหงส์ขาวจึงพูดว่า

 

 

 

 

 

 

 

       “นี่แน่ะน้องสาว ได้โปรดปล่อยข้าออกไปเถิด”

เสียงของหงส์ทำให้หญิงสาวตกตะลึง เพราะเสียงนั้นเป็นเสียงพูดของมนุษย์ ก้มเข้าไปใกล้ ๆ จ้องมองอย่างไม่เชื่อหูตัวเองว่าหงส์พูดเป็นภาษาคนได้

 

       “หงส์ขาว เจ้าพูดภาษาคนได้หรือ ? เจ้าหรือเปล่งเสียงออกมาเมื่อตะกี้นี้ ? “

 

 

หงส์ก็เอ่ยถ้อยคำเดิมนั้นออกมาอีกครั้งหนึ่ง ช้าและชัดเจน หญิงสาวแน่ใจว่าหงส์พูดได้ ก็แสนปิติยินดียิ่งนัก จนลืมตัวกระโดดโลดเต้น

 

“เจ้าเป็นนกวิเศษ ๆ เจ้าหงส์ขาว ถ้าเจ้าพูดคนได้ ก็จงเล่าเรื่องของเจ้าให้ข้าฟังบ้างเถิด ข้าอยากฟังเรื่องราวของเจ้า ข้าอยากรู้ว่าเจ้ามาจากแห่งหนตำบลใด และมีอะไรเกิดขึ้นแก่เจ้าในคืนวันนั้น และเจ้าปรารถนาจะให้ฉันช่วยอะไร ก็จงบอกมาเถิด ฉันขอให้คำมั่นสัญญาว่าจะให้ทุกอย่าง” 

 

  หงส์ขาวก็เล่าเรื่องราวต่อไปนี้  

 

 

    “ครั้งหนึ่ง หลายร้อยปีมาแล้ว ข้าเคยอยู่กับหมู่หงส์ ในป่าอันอุดมสมบูรณ์ แดนนั้นอยู่ไกลเหมือนอยู่คนละโลกกับแดนนี้ และที่นั้นเป็นเมืองหงส์ ข้าเป็นลูกชายของพญาหงส์คำ เจ้าเมืองผู้เป็นประธานแห่งหมู่หงส์ทั้งหลาย ข้าเป็นเจ้าชายหงส์ขาว ถูกแล้ว ล่วงมาวันหนึ่ง เมื่อข้าเติบโต ปีกกล้าขาแข็งเต็มที่แล้ว พ่อได้พาข้าและหมู่หงส์จำนวนหนึ่งมาเยี่ยมเยือนถิ่นที่เป็นโลกนี้ แล้วทิ้งข้าไว้แต่เพียงผู้เดียว ไม่ให้ข้ากลับไป และบอกว่า ต่อไปข้าจะได้พบหมู่กา ให้ข้าไปอยู่รับใช้ปรนนิบัติหมู่กานั้น ตราบเมื่อใดหมู่กากลายเป็นหงส์ข้าจึงจะได้กลับคืนสู่แดนหงส์เหมือนเดิม ข้าอยู่กับหมู่กามาบัดนี้ครบศตวรรษแล้ว เนิ่นนานมาเหลือเกินแล้ว ข้าเหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้า แทบหมดสิ้นความหวัง แต่ก็อดทนเชื่อฟังคำสั่งของพ่อข้า หน้าที่ของข้าก็คือคอยช่วยเหลือฝูงหมู่กา ช่วยดูแลป้องกัน ระวังภัยให้ กาลใดแร้นแค้นขาดแคลนอาหาร ข้าก็เที่ยวไปไกล ๆ ไปหาอาหารจากแดนไกลไปเลี้ยงดูหมู่กา ตราบมาถึงคืนวันนั้นก็เกิดพายุกล้าพัดโหมมาอย่างปัจจุบันทันด่วน ข้าไม่ทันระวังก็ถูกลมตีตกลงมายังพื้นดิน และทั้งกิ่งไม้หักหล่นทับเอาไว้อีก ข้าสิ้นสติไปและคงจะไม่รอดชีวิต หากน้องสาวไม่ช่วยข้าเอาไว้ ข้าเป็นหนี้บุญคุณน้องสาวมากมายเหลือประมาณ แม้ชดใช้ไปตลอดชีวิตก็ไม่หมดสิ้น ข้าขอปฏิญาณว่าข้าจะไม่ลืมบุญคุณของน้องสาวเลยตลอดกาลข้างหน้า เพราะเธอมิได้เพียงทำบุญคุณต่อข้าเท่านั้น แต่ต่อทุกสิ่งทุกอย่าง ต่อหมู่กาทั้งหลายและต่อหมู่หงส์ทั้งสิ้น เพราะในภายหน้าข้าคือผู้สืบรัชทายาทแห่งพระยาหงส์คำ และขณะนี้ข้าก็คือ อุปราชหงส์ขาว หรือ เจ้าชายหงส์ขาว นั่นเอง นี่แน่ะน้องสาว ข้ามีภาระหน้าที่อันยิ่งใหญ่ ตามบัญชาของพ่อข้า จงปล่อยข้าไปเถิด ให้ข้าไปทำงานสำคัญนั้นแล้วเสียก่อนเถิด ข้าจึงจะกลับคืนมา ข้าจะไม่ขอลืมพระคุณเลย”

 

 

หญิงสาวฟังแล้วซับน้ำตา ด้วยความสงสารและเห็นอกเห็นใจ

 

 

   

     “ถ้าเช่นนั้น ฉันก็จะปล่อยเจ้าชายกลับไปปฏิบัติภาระหน้าที่ให้แล้วเสร็จ ฉันขอแต่เพียงสัญญาข้อหนึ่งว่า เมื่อเจ้าชายทำภาระหน้าที่เสร็จแล้ว ขอให้กลับมาหาฉันอีกสักครั้งหนึ่งจะได้ไหม ฉันขอสัญญาว่าฉันจะรอ จะรอวันที่เธอกลับมา”

 

 

หงส์ขาวกางปีกทั้งสองออก กระทำสัตย์ปฏิญาณต่อหญิงสาว

       “ข้าจะกลับมาหาท่านผู้มีพระคุณอย่างแน่นอน และวันนั้นข้าจะพาท่านไปพบพ่อของข้า พญาหงส์คำ แดนไกลพู้น น้องหญิง ข้าขอให้สัญญา”

 

เด็กหญิงก็ปล่อยเจ้าชายหงส์ขาวออกจากกรงทอง มันโผบินด้วยแรงปีกอันทรงพลัง สู่ท้องฟ้าอันกว้างใหญ่ ส่งเสียงร้องก้องกังวาล ลับไปในแสงสุกสกาวของจันทร์เต็มดวงคืนนั้น 

 

 

 

 

          เนิ่นนานต่อมาหลายปี แต่ไม่ปรากฏวี่แววของเจ้าชายหงส์ขาวอีกเลย หญิงสาวก็ได้แต่เฝ้าคอย จนล่วงวัยไปตามลำดับ ดวงจิตคิดประดิพัทธชายใดหามีไม่ ด้วยใจจดจ่อแต่เจ้าชายหงส์ขาวผู้เดียว เฝ้าตรองตรึกแต่ว่า ภาระหน้าที่อะไรของเจ้าชายหงส์ขาว ที่จะเปลี่ยนกาเป็นหงส์นั้น จักอาจทำได้อย่างไร ยิ่งตรึกยิ่งตรอง ยิ่งมองไม่เห็น แต่ที่นึกเห็น ก็เห็นมีแต่คำสอนขององค์พระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่อาจเปลี่ยนปุถุชนคนมีกิเลสตัณหาอุปาทานทั้งหลายให้เป็นพระอริยบุคคล คือหมู่แห่งสงฆ์ผู้สะอาดบริสุทธิ์ทั้ง 8 หมู่นั้นได้ ยิ่งตรองตรึกก็ยิ่งเห็นลึกซึ้ง เออสินะ ! เราพึงศึกษาพระธรรมเถิด

 

 

 

นางก็ศึกษาพระพุทธธรรม รักษาศีล จำเริญฌาน และวิปัสนาญาณอย่างสม่ำเสมอมาโดยตลอด ถึงกระนั้น จิตก็มิเคยว่างเว้นการประหวัดถึงหงส์ขาว เจ้าชายในอุดมการณ์เลย ตราบย่างสู่วัยชราภาพแล้ว วันหนึ่ง ๆ ให้นึกทดท้อทอดอาลัย เหน็ดเหนื่อยและหน่ายในสิ่งที่หวังที่ตั้งแห่งใจปรารถนา เฝ้ารำพึงกับตัวเองว่า   

 

 

      “เรื่องราวเจ้าชายหงส์ขาว ที่เราได้พบประสบมาตั้งแต่เด็ก ๆ คราวนั้น คงเป็นเพียงความฝันหรอกนะ สติของเราคงจะวิปลาตไปเองหรอกกระมัง !”

 

 

   

 

         แต่แล้วในคืนวันหนึ่ง เป็นคืนที่จันทร์เพ็ญสุกสว่างอีกครั้ง หากแต่ว่าคืนนั้นฟ้างาม และแลกว้างใหญ่ และท้องฟ้าเป็นสีครามลุ่มลึกดุจดังห้วงทะเลใหญ่อยู่แดนไกล และมิใช่เด็กหญิงที่เฝ้ามองอยู่ หากแต่เป็นหญิงชราที่มีผมหงอกขาวโพลนเต็มศีรษะแล้ว และแรงบริกรรม จำเริญฌานภาวนามานับสิบ ๆ ปี อันเป็นตปะธรรมล้ำเลิศแห่งศาสนาพรหมจรรย์อันบริสุทธิ์ ขณะจิตสงบราบคาบไม่หวั่นไหว ทรงฌานมั่น 

 

 

 

 

 

 

        ทันใดนางได้ยินเสียงที่คุ้นหู และที่เฝ้ารอคอย เสียงหงส์ ร้องก้องกังวาลมาในฟากฟ้า สนั่นหวั่นไหวไปหมด เหลือบแลขึ้นไป เห็นหมู่หงส์ขาวบินเลื่อนไหลมาบนฟ้าเหนือหัว แน่นไปหมด ขบวนหงส์เลื่อนผ่านไปอย่างช้า ๆ 

 

 

 

 

     

 

   “หงส์ขาว” เธอออกอุทาน “หมู่กากลับกลายเป็นหงส์หรือ โอ ! ถ้าเช่นนั้นเจ้าชายหงส์ขาวก็คงกลับมาหาฉันตามคำมั่นสัญญา”

 

 

 

และเป็นจริงตามนั้นชั่วอึดใจเจ้าชายหงส์ขาวที่สง่างามก็แหวกฝูงหงส์หมู่นั้นมาหาหญิงชราที่ระเบียงกว้างใหญ่ของคฤหาสน์สีขาวหลังนั้น

 

     “เจ้าชายหงส์ขาว” เสียงที่เปล่งออกไปด้วยความปิติยินดี

  “เจ้าชายหงส์ขาว ในที่สุดท่านก็กลับมาหาฉันตามคำมั่นสัญญา และท่านก็กระทำภาระที่ได้รับมอบหมายสำเร็จลง โอ! เจ้าชาย ! เป็นไปได้อย่างไรเล่าที่หมู่กาสามารถกลับกลายเป็นหงส์ได้ทั้งหมู่ โอ! ฉันอยากเป็นหงส์เหลือเกิน ฉัน อยากจะบิน ฉันอยากจะบิน ”

        หงส์ขาว ฟังหญิงชราที่ครั้งหนึ่งเคยช่วยชีวิตมันไว้

     “น้องสาว ! เธอเป็นยิ่งกว่าหงส์เสียอีก เพราะเธอเป็นราชินยาแห่งหมู่หงส์ทั้งปวง เพียงแต่นึกเอาร่างแห่งหงส์ก็สามารถแปลงเป็นหงส์ได้โดยง่าย จงแปลงร่างเป็นหงส์เถิด ข้าจะพาเธอไปสู่แดนหงส์ พบพ่อของข้า พญาหงส์คำ เพราะการได้พบพ่อของข้านั้นแหละเป็นบำเหน็จรางวัลอันประเสริฐเลิศล้ำยิ่งกว่าสิ่งใดใดในโลกและมวลจักรวาลทั้งสิ้น” 

 

 

 

 

         คืนพระจันทร์สว่างนวล งามเงาดั่งมหาสมุทรใหญ่นั้น เสียงหมู่หงส์ก้องกังวาลเหนือท้องฟ้า พวกมันพากันโบยบินสู่แดนไกล ๆ ๆ ๆ ๆ  

 

 

 

 

 

แดนที่ไม่ปรากฏในโลกนี้.   

 

 

 

 

 

 

 

• สพฺเพ สงฺขารา อนิจฺจาติ ยทา ปญฺญาย ปสฺสติ  
  อถ นิพฺพินฺทติ ทุกฺเข เอส มคฺโค วิสุทฺธิยา.

 

 

 

 

 

• สพฺเพ สงฺขารา ทุกฺขาติ ยทา ปญฺญาย ปสฺสติ
  อถ นิพฺพินฺทติ ทุกฺเข เอส มคฺโค วิสุทฺธิยา.

• สพฺเพ ธมฺมา อนตฺตาติ ยทา ปญฺญาย ปสฺสติ
  อถ นิพฺพินฺทติ ทุกฺเข เอส มคฺโค วิสุทฺธิยา.

     

 

 

• เมื่อใดบุคคลเห็นแจ้งด้วยปัญญาว่า สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง ดังนี้แล้ว เมื่อนั้นบุคคลย่อมเหนื่อยหน่ายในทุกข์ ทางนี้แลเป็นทางแห่งความบริสุทธิ์  
  
  เมื่อใดบุคคลเห็นแจ้งด้วยปัญญาว่า สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์ ดังนี้แล้ว เมื่อนั้นบุคคลย่อมเหนื่อยหน่ายในทุกข์ ทางนี้แลเป็นทางแห่งความบริสุทธิ์ 
  •  
  เมื่อใดบุคคลเห็นแจ้งด้วยปัญญาว่า ธรรมทั้งหลายทั้งปวงล้วนเป็นอนัตตา ดังนี้แล้ว เมื่อนั้นบุคคลย่อมเหนื่อยหน่ายในทุกข์ ทางนี้แลเป็นทางแห่งความบริสุทธิ์.

 

 

 

 

•  ·         จาก : มคฺควคฺค ธมฺมปท ขุ.ธ. 25/52